Psikoteknik
Psikoteknik
Psikoteknik değerlendirmesi nedir ?
Psikoteknik değerlendirme kişinin belirli bir işteki yeterliliğinin ortaya konması amacıyla, gerekli bedensel ve zihinsel özelliklerinin testler aracılığıyla ölçülmesidir. Diğer bir ifadeyle psikoteknik değerlendirme kişinin belli işe uygun olup olmadığını anlamak için tasarlanmış bir inceleme ve değerlendirme yöntem.
Sürücülerde psikoteknik değerlendirme:
Sürücülerin güvenli araç kullanmalarını sağlayan zihinsel özelliklerinin (algı, dikkat, hafıza, muhakeme vb.); psikomotor yetenek ve becerilerinin (tepki hızı, göz, el, ayak koordinasyonu vb.); tutum-davranış, alışkanlık ve kişilik özelliklerinin (risk alma, saldırganlık, sorumluluk, öz kontrol vb.) ölçülmesi ve sürücülük açısından uygunluğu-yeterliliği hakkında bir sonuca varılmasıdır.
Sürücülerde psikoteknik değerlendirme; sürücülerin sürüşle ilgili özel bilişsel ve psikomotor becerilerini ölçen ve güvenli araç kullanımını sağlayan standart testlerin yer aldığı bilgisayar tabanlı bir değerlendirme sistemidir. Temel bilişsel beceriler "dikkat, algı, bellek, izleme ve muhakeme" ve psikomotor beceriler ise "el-ayak-göz koordinasyonu, tepki zamanı, çevresel görüş, hız mesafe tahmini ve çarpışma zamanı tahmini" olarak tanımlanabilir. Bu becerilere sahip olmanın, kurallara uygun karar vererek ve doğru motor hareketleri yaparak kazalardan kaçınabilme ve araç kullanabilmenin ilk basamağı olduğu söylenebilir.
Sürücülerde Psikoteknik Değerlendirmenin Amaçları Şunlardır:
1- Sürücülerin kendi kişisel sürücülük becerileri ve tutumlarına ilişkin farkındalıklarını arttırmak,
2- Bazı psikolojik yetersizlikleri nedeniyle trafikte tehlike yaratabilecek sürücülerin teşhis edilmesi,
3- Trafik içinde seyahat eden halkı, tehlikeli sürücülerden korumak,
4- Uzun vadede, risk altındaki sürücülere, tutumlarını değiştirme şansı verecek rehabilitasyon programları oluşturarak, toplumun sürücülük kültürünü iyileştirmektir.
Psikoteknik Raporunu Hangi Sürücüler Almalıdır ?
Yük, Eşya ve Yolcu taşımacılığı yapan tüm ticari araç sürücüleri bu raporu almak zorundadırlar. Karayolu Taşıma Yönetmeliği 36. Madde'de bu zorunluluk belirtilmiştir. ( ilgili e maddesi koyu olarak işaretlenmiştir.)
Sürücülerde Aranacak Şartlar
Madde 36- Sürücülerin yolcu ve eşya taşımacılığına ait taşıtlarda çalışabilmesi için;
a) Ticari taşıtın niteliğine göre sürücü belgesine sahip olmaları,
b) Yolcu taşımacılığında en az lise veya dengi okullardan birini bitirmiş olmaları,
c) Eşya ve kargo taşımacılığında ilköğretim okullarından birini bitirmiş olmaları,
d) Yüksek Öğretim Kurumlarının sürücü eğitimi veren bölümlerinden mezun olanlar hariç, Bakanlıkça belirlenecek kurum ve kuruluşların vereceği eğitimden geçerek sürücü mesleki yeterlilik belgesi almaları,
e) Sürücülerin bedeni ve psikoteknik açıdan sağlıklı olduklarını gösteren bir sağlık raporunu yetkili sağlık kuruluşlarından her beş yılda bir almaları,
f) Yolcu taşımacılığında çalışacak otobüs sürücülerinin, 26 yaşından gün almış ve 63 yaşından gün almamış olmaları,
g) Eşya ve kargo taşımacılığında çalışacak sürücülerin, 63 yaşından gün almamış olmaları,
h) Tehlikeli madde taşımacılığı yapan sürücülerin, ilgili mevzuatın sürücüler için zorunlu kıldığı eğitimi aldığını gösteren belgeye sahip olmaları,
ı) Uluslararası taşımalarda istihdam edilecek sürücülerin, uyuşturucu, silah, insan ve gümrük kaçakçılığı ile terör suçlarından dolayı hürriyeti bağlayıcı ceza ile hükümlü olmamaları, şarttır.
A3 yetki belgesi sahiplerinin sürücüsüz olarak kiraya verdikleri taşıtları kullanacak olanların, taşıtın niteliğine göre sürücü belgesine sahip olmaları gerekir. Bu kişilerde bu Yönetmelikte sürücüler için öngörülen diğer şartlar aranmaz.
Kurusumuz Yetkili Psikoteknik Değerlendirme merkezi olana sürücülere psikoteknik raporu vermektedir.